Eski Foça'nın tarihi taş evlerini keşfedin. 

Eski Foça'nın dar taş sokaklarında dizili taş evler, yüzyılları aşan bir güzellik ve tarih fısıldar. Foça'ya özgü "Foça Taşı" (Lithos Phokaikos), bu evlere karakteristik bir dokunuş kazandırmakla kalmaz; yazın serin, kışın ise ılık bir ortam sağlar. Bu mimari miraset, Foça'nın tarihine ve yaşamına tanıklık eden doğal bir simge haline gelmiştir.

1. Foça Taş Evlerinin Mimari Yapısı ve Malzeme Özellikleri

• Kullanılan taş türü
  Foça Taşı, ilk çıkarıldığında yumuşak olup zamanla sertleşen, hafif gözenekli, işlenebilir bir taştır. Bu dayanıklı ve kimyasal içermeyen taş, yıllara direnç göstermesinde önemli rol oynar.

• Yapım tekniği
  Taş evler, yığma taş duvar tekniğiyle inşa edilmiştir. Kapı ve pencere çevrelerinde taş söveler, köşelerde uzun köşe taşları kullanılmıştır. İç bölüm duvarları alt katta "hımış", üst katta ise "bağdadi" olarak adlandırılan tekniklerle yapılmıştır

• Cephe ve dekorasyon
  Dış cepheler sıvasız bırakılmış, derzli taş duvarlar taş söveler ve silmelerle süslenmiştir. Zemin katta saç kepenk, üst katta ise ahşap kepenk kullanımı oldukça yaygındır. Giriş kapıları; camlı kuzuluklu ve demir korkuluklu ahşap olarak öne çıkar

• Plan ve yapı özellikleri
  Kent merkezindeki evlerde altı farklı plan tipi bulunur. Bazı evlerde bodrum katı, birkaçı ise "kule ev" olarak adlandırılan kare planlı, 2–2.5 katlı yapılar yer alır. Bu kule evlerde duvar kalınlığı zeminde 55–65 cm, üst katlarda ise 50 cm olarak dikkat çeker.

• Yükseklik ve iç mekan
  İki katlı yapıların tavan yükseklikleri yaklaşık 4 metreye ulaşır. Yükseklik, iç mekanın ferah olmasını sağlar.

2. Tarihçe ve Koruma Çalışmaları

• Yapım dönemleri
  Bu taş evlerin çoğu 1870–1920 yılları arasında inşa edilmiştir. Akdeniz mimarisi etkisi ve yerel inşaat teknikleri bu dönemin mimari karakterini yansıtır.

• Toplumsal ve mimari değer
  1850'lerden itibaren Foça'ya adalardan yerleşen toplulukların ev inşa ettiğini, özellikle 1950 sonrası Rumların yaptığı taş evlerin Foça'ya kültürel zenginlik kattığını biliyoruz.Anadolu Ajansı+1 Bu evler, bugün fotoğrafçıların, ressamların ve hatta yeni evlenen çiftlerin gözdesi olmuştur.

• Koruma çalışmaları
  Kültür ve Turizm Bakanlığı öncülüğünde restorasyon ve koruma çalışmaları sürüyor. Bu sayede tarihi taş evler gün yüzünde korunarak aktarılıyor.

3. Neden Önemli? 

• Termal konfor: Kalın taş duvarlar sayesinde yazın serin, kışın ılık iç mekân sunar; bu da enerji gereksinimini düşürür.

• Doğallık ve ses yalıtımı: Taş evler yalnızca estetik değil, aynı zamanda doğal ve sağlıklı yaşam alanları yaratır. Sessiz ve huzurlu bir ortam sağlar.

• Kültürel kimlik: Foça'nın karakterine ve tarihine çıkan simgesel bir rota oluşturur. Turistik yönü güçlüdür; özellikle fotoğraflarla anlatı etkisini artırır.

Foça Taş Evler