Foça Zeytinyağı: Antik Dönemden Günümüze Altın Değerinde Bir Miras

Foça'da Zeytinyağının Köklü Yolculuğu 🌿

Ege'nin incisi Foça, yalnızca taş evleri ve masmavi koylarıyla değil, zeytinyağı üretimindeki köklü geçmişiyle de bilinir. Antik çağın önemli liman kentlerinden biri olan Phokaia (günümüz Foça'sı), binlerce yıldır zeytincilikle uğraşmaktadır. Zeytinyağı hem sofralarda hem de dini ritüellerde kullanılmış, bölgenin kültürel mirasının ayrılmaz bir parçası olmuştur.

Kybele Teknesi ile Dünyaya Açılan Ticaret

Foça'da üretilen zeytinyağı, antik çağda Kybele Teknesi adı verilen ticaret gemileriyle Akdeniz'in ötesine taşınırdı.

• Amforalar içinde taşınan yağ, Ege, Akdeniz, Karadeniz ve Avrupa şehirlerine ulaştırıldı.

• Özellikle Atina, Marsilya ve Roma pazarlarında Foça zeytinyağına büyük talep vardı.

• Bu sayede Foça, yalnızca bir üretim merkezi değil aynı zamanda uluslararası ticaretin kalbi haline geldi.

Buğday, Un ve Tuzun Stratejik Önemi 🌾

Foça'nın ekonomik gücü sadece zeytinyağıyla sınırlı değildi.

• Buğday ve Un: Bölgedeki verimli topraklar sayesinde üretilen tahıllar, un haline getirilerek limanlardan gemilere yüklenir ve Akdeniz şehirlerine gönderilirdi.

• Tuz: Foça çevresindeki tuz yatakları, yiyecek saklama yöntemlerinde kritik öneme sahipti. Tuz, o dönemde yalnızca mutfaklarda değil ticarette değişim aracı olarak da kullanılıyordu.

Antik Yapılar ve Zeytinyağı Kültürü 🏛

Foça'yı ziyaret edenler, yalnızca deniz ve güneşin tadını çıkarmakla kalmaz; aynı zamanda tarihin izlerini de sürebilir:

• Beş Kapılar Kalesi: Foça'nın simgesi olan bu kale, antik dönemde ticaret yollarını koruma amacıyla inşa edilmiştir.

• Yel Değirmenleri: Zeytin ve tahıl öğütmede kullanılan bu yapılar, hem tarım hem de ticaretin kalbinde yer aldı.

• Surlar ve Antik Liman: Foça'nın kıyılarında uzanan surlar, kenti hem denizden hem de karadan gelecek tehlikelere karşı korurdu. Bugün hâlâ bu yapılarda Foça'nın ticaret ve zeytinyağı tarihinin izleri görülebilir.

Günümüzde Foça Zeytinyağı 🫒

Foça, yalnızca antik çağda değil, günümüzde de zeytincilik ve zeytinyağı üretiminde önemli bir merkezdir. İlçemizde Tarımsal üretime dayalı sanayi işletmesi olarak; 3 adet mandıra ( 2'si Bağarası'nda, 1'i Yenibağarası'nda ), 9 adet zeytinyağı fabrikası( Ilıpınar'da 3, Gerenköy'de 2, Bağarası'da 1, Kozbeyli'de 2, Yeniköy'de 1) 2 adet çırçır fabrikası , 1 Mantar Üretim Tesisi,1 Adet Buz Fabrikası bulunmaktadır.

• Bölgede faaliyet gösteren birden fazla zeytinyağı fabrikası, hem geleneksel hem de modern tekniklerle üretim yapmaktadır.

• Foça'da üretilen yağlar, yalnızca Türkiye içinde değil, aynı zamanda yurt dışına da ihraç edilmektedir.

• Bölgedeki tarım faaliyetleri, özellikle zeytinlikler sayesinde Foça ekonomisine katkı sağlarken, aynı zamanda yerel kültürü de yaşatmaktadır.

Sonuç: Foça'da Zeytinyağı Mirası

Foça, antik çağlardan günümüze uzanan zeytinyağı geleneğini hâlâ yaşatan ender yerleşimlerden biridir. Kybele Teknesi ile başlayan yolculuk, bugün modern fabrikalarda devam etmekte; hem iç pazara hem de dış pazara değer katmaktadır. Foça'ya yolunuz düştüğünde yalnızca zeytinyağını tatmakla kalmayıp Beş Kapılar Kalesi, yel değirmenleri ve surları da görerek bu köklü tarihin izini sürebilirsiniz.